Γκάνμπατε

Οι Ιάπωνες χρησιμοποιούν μια φράση αντί για “καλή τύχη”. Λένε “Γκάνμπατε” που σημαίνει “βάλε τα δυνατά σου, κάνε ό,τι καλύτερο μπορείς, και μην το βάζεις κάτω”. Σε αντίθεση με το “καλή τύχη”, το “Γκάνμπατε” είναι μια πολύ πιο δυναμική φράση αφού υπονοεί ότι ο άνθρωπος έχει περισσότερα πράγματα στον έλεγχο του, σε αντίθεση με την τύχη που τον αφήνει στα χέρια της μοίρας και του ανεξέλεγκτου. Οι Ιάπωνες θεωρούν πως η ζωή είναι στα χέρια τους, και ο Νομπούο Σουζούκι, μέσα από το ομώνυμο βιβλίο του “Γκάνμπατε – Αν δεν μπορείς να σταματήσεις το κύμα, γίνε το κύμα!”, που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Πατάκη, παρουσιάζει τον τρόπο που η συγκεκριμένη φιλοσοφία παρεισφρύει σε κάθε τομέα της ζωής αυτού του λαού.

Τι είναι λοιπόν το “Γκάνμπατε” του Νομπούο Σουζούκι και πώς μπορείς να το εφαρμόσεις και εσύ στη δική σου ζωή;

Δεν αξίζει τον κόπο. Αν δεν δοκιμάσω, δε θα μάθω αν αξίζει τον κόπο. Τα παρατάω. Αλλάζω στρατηγική με βάση όσα έμαθα και προσπαθώ ξανά. Μόνο η επιτυχία έχει σημασία. Το πιο σημαντικό είναι το τι θα μάθεις μέσα από την προσπάθεια, ακόμα κι αν αποτύχεις. Δύο διαφορετικοί, αντίθετοι, τρόποι σκέψης. Μια αναβλητική νοοτροπία που σε κρατάει πίσω, και στο άλλο άκρο, η νοοτροπία γκάνμπατε, που σου δίνει κίνητρο, ώθηση, και σε βοηθάει να παλέψεις κόντρα στα κύματα, ακόμα και όταν η μάχη μοιάζει χαμένη.

Σε αυτό το βιβλίο, ο Νομπούο Σουζούκι μέσα από 50 σύντομα κεφάλαια παρουσιάζει τη φιλοσοφία του γκάνμπατε και το πώς αυτή εφαρμόζεται τόσο σε απλές καθημερινές περιστάσεις, όσο και σε πιο ξεχωριστές περιπτώσεις. Χρησιμοποιώντας παραδείγματα ανθρώπων που υπερνίκησαν τις δυσκολίες, και εξηγώντας διάφορες ιαπωνικές μεταφορές, αποδεικνύει ότι η φιλοσοφία γκάνμπατε δεν έχει τη θέση της μόνο στην κουλτούρα αυτού του λαού αλλά μπορεί να φανεί εξίσου χρήσιμη και σε όλους εμάς που προσπαθούμε για το καλύτερο και που θέλουμε να βελτιώνουμε συνεχώς τον εαυτό μας.

Η επιμονή, σύμφωνα με την περίφημη παροιμία “πάνω σε σ’εναν βράχο, τρία χρόνια“, είναι πολύ σημαντική αρετή: μπορεί να λιώσει και τον πιο σκληρό βράχο. “Χάνω σημαίνει κερδίζω“, μια νοοτροπία αντιφατική για τη δική μας κουλτούρα, όπου οι νίκες εορτάζονται πανηγυρικά, και οι ήττες αποκρύπτονται ως ντροπιαστικά κεφάλαια στην ιστορία της ζωής μας. Κι όμως, για τον Νομπούο, κάθε ήττα είναι ένα μάθημα, και με αυτή την οπτική, κάθε ήττα είναι εν τέλει και μια νίκη. “Σήμερα καλύτερα από χθες, αύριο καλύτερα από σήμερα“, ή αλλιώς η μέθοδος καϊζέν: η συνεχής βελτίωση ως αναπόσπαστο κομμάτι της διαδικασίας, σε αντίθεση με τη δυτική εμμονή στα αποτελέσματα και μόνο. Αυτά είναι μερικά μόνο από τα μαθήματα που μας διδάσκει το “Γκάνμπατε” και που μοιράζεται μαζί μας ο συγγραφέας.

Το “Γκάνμπατε” όμως μπορεί να το βρει κανείς και αλλού: ως τρόπο σκέψης μετά από μια μεγάλη φυσική καταστροφή, ως μέθοδος για να πείσουμε τον εαυτό μας να γυμναστεί, ως εργαλείο για να δούμε τον εχθρό ως φίλο και δάσκαλο. Στην πραγματικότητα, αυτό που διδάσκει στον αναγνώστη ο συγγραφέας είναι πως το Γκάνμπατε είναι μια φιλοσοφία ζωής που μας θυμίζει πως το πρώτο και το πιο μεγάλο εμπόδιο είναι το μυαλό μας, και ο τρόπος που του επιτρέπουμε να σκέφτεται. Όπως ο ελέφαντας που μεγάλωσε στην αιχμαλωσία και μένει δεμένος σε ένα μικρό, αμελητέο, πασσαλάκι, έτσι κι εμείς επιτρέπουμε σε φανταστικά και μη εμπόδια να σταματάνε την εξέλιξη μας.

Όμως, ποτέ δεν είναι αργά για να αλλάξεις τον τρόπο που σκέφτεσαι. Για να μάθεις να επιμένεις, να μην τα παρατάς μπροστά στα εμπόδια, για να προσαρμόζεσαι, να είσαι ευέλικτος, να είσαι σταθερός και ακλόνητος μα ταυτόχρονα ευπροσάρμοστος. Για να εφαρμόσεις και εσύ το “Γκάνμπατε”, για να γίνει η φιλοσοφία της ζωής σου, όπως ακριβώς και του συγγραφέα, που με την αισιόδοξη πένα του, και με τον καθόλου διδακτικό του τόνο, μας καθοδηγεί προς ένα μονοπάτι που στοχεύει σε μια καλύτερη ζωή. Γκάνμπατε λοιπόν, γκάνμπατε!

Μπορείς να βρεις το “Γκάνμπατε – Αν δεν μπορείς να σταματήσεις το κύμα, γίνε το κύμα!” μεταφρασμένο από τις Εκδόσεις Πατάκη.

Pin this